Okul öncesinde anne baba tutumları, özellikle de çocukların anaokuluna alışma sürecini büyük ölçüde etkilemektedir. Gelişim alanlarının hepsi (sosyal, duygusal, fiziksel vs.) tamamiyle bir bütün halindedir. Birinin eksikliği diğerini de olumsuz yönde etkilemektedir. Bu noktada çocuğun her bakımdan sağlıklı bir aile ortamında yetişmesi önemlidir. Aile içinde bireylerin tutarlı ve çocuğa gerekli güven ortamını sağlıyor olması gerekmektedir.
Çocukların ilerki yaşamlarındaki kişilikleri, davranış biçimleri tamamen buna bağlıdır. Okul öncesi anne baba tutumları bu bakımdan çok önemlidir.Bu dönemde çocuğun kişiliğine katkı sağlayacak olan en büyük iki faktör aile ve çevresel etmenlerdir. Her ne kadar okul öncesi kurumlarının çocuk üzerinde etkisi olsa da asıl büyük etkide ailenin payı büyüktür. Çocuklar öğretmenden önce anne ve babayı rol model alırlar. Yani eğitim ilk olarak evde başlar diyebiliriz.
Okul öncesi anne baba tutumları şu şekilde sınıflandırılmaktadır;
- Aşırı baskıcı / otoriter,
- Aşırı Koruyucu,
- Reddedici / ilgisiz / ihmalkar,
- Aşırı hoşgörülü,
- Tutarsız,
- Mükemmeliyetçi,
- Demokratik.
Aşırı Baskıcı / Otoriter Anne Baba Tutumu
Aşırı baskıcı / otoriter anne baba tutumu ortamında isminden de anlaşılacağı üzere kuralcı bir tutum vardır. Çocuk baskı altındadır ve bir takım kurallara uymak zorundadır. Uymadığı takdirde cezalandırılır. Çocuk baskıdan dolayı otoriteden korkar ve ceza almaktan kaçınır. Bu tutum çocuğun benlik ve bağımsızlık algısını olumsuz yönde etkiler.
Aşırı Koruyucu Anne Baba Tutumu
Aşırı koruyucu anne baba tutumu tarzında, anne babalarda daima çocuğunun başına kötü birşey geleceği endişesi vardır. Bu endişe de çocuğun her davranışını kısıtlamaya ve ona hareket alanı tanımayan bir tutuma yol açmaktadır. Çocuğa sürekli hala bir bebekmiş gibi davranmak onun sosyal gelişimini epy olumsuz etkiler. Her alanda müdahale edilen çocuk ilerleyen yaşlarda da problemler ile baş etmekte güçlük çekebilmektedir. Bunun yanında özgüven eksikliği de yaşar.
Reddedici / İlgisiz / İhmalkar Anne Baba Tutumu
Reddedici / ilgisiz / ihmalkar anne baba tutumu tarzında ailenin çocukları ile ilişkisi yok denecek kadar azdır. Genellikle çalışan anne babalar arasında bu durum oldukça yaygındır. Bu tututumda çocuk dışlanmakta, yalnız bırakılmakta ya da görmezden gelinmketedir. Bu durumda çocuklar kin, nefret, düşmanlık gibi kötü duygulara kapılabilirler. Aynı şekilde bu durumda da çocukta bir benlik ve güven duygusu gelişemez.
Aşırı Hoşgörülü Anne Baba Tutumu
Aşırı hoşgörülü anne baba tutumu çocuğa her konuda özgürlük vermek düşüncesine dayanır. Bu tarz aileler kesinlikle çocuklarını kısıtlamaz. Aşırı serbest bir ortamda yetişen çocuklar ilerleyen zamanlarda da istek ve arzularını kontrol etmekte güçlük çekerler. Kurallara uyum göstermek onlar için eziyete dönüşür. Bu tarz bir ortamda büyümüş çocuklar kural dışı davranışlar yapmaya daha çok müsait olurlar.
Tutarsız Anne Baba Tutumu
Tutarsız anne baba tutumu bazen çok sertken bazen aşırı anlayışlı anne babaları adlandırmak için kullanılır. Çocuk iki tutum arasında git geller yaşar ve bu durum da çocuğun dengesini bozar. Ne yapacağını şaşıran çocuk ileriki dönemlerde de tutarsız bir kişilik sergiler.
Mükemmeliyetçi Anne Baba Tutumu
Mükemmeliyetçi anne baba tutumu sergileyen aileler çocuklarından her durumda kusursuz olmalarını bekler. Eğer çocukları istedikleri gibi olmazsa çok ağır yaptırımlar uygulayarak çocuğa kendini değersiz hissettirebilirler. Ailesini memnun edebilmek için çabalayan çocuk yanlış yapmaktan çok korkar. Bir işi yapamadığında kendini çok suçlu hisseder. İlerleyen zamanda çocukta obsesif kompulsif bozukluk bile gelişebilir.
Demokratik Anne Baba Tutumu
Demokratik anne baba tutumu isminden anlaşılacağı üzere çocuklarına karşı demokratik bir tutum sergileyen, onun isteklerini dikkate alan aile yapısıdır. Bu tutum en ideal olan tutumdur. Çocuklarının isteklerine cevap verirken aynı zamanda sınırlarını da belirlerler. Çocuğun fikirlerini önemser ve ona kendini değerli hissettitrirler. Bu çocuklar kendine güveni olan ve insanların duygularına önem veren kişilere dönüşürler. Bu tutum çocukların duygusal ve sosyal gelişimini oldukça olumlu yönde geliştirir.
